*** اعمال قبل از خواب ***
اهل معرفت ، دستورات و اعمال مهمی را از برای مقدمات خوابیدن ذکر نموده اند که رعایت این نکات و مداومت بر آن بسیار برای سالک الی الله مفید خواهد بود.
به جهت اینکه این اعمال بسیار بوده و ذکر آنها باعث خستگی مخاطب می شود ، سعی می کنیم تا آنها را مختصر عرض نماییم.
پ.ن : مطالب با توجه به روایات معتبر و سیره ی اهل معرفت ذکر می شود فلذا به جهت محدویت های متنی ، از آوردن منابع آنها معذوریم.
سالک الی الله بایستی به این نکته توجه داشته باشد که با خوابیدن ، به بطن عالم وحدت مشرف شده و چه بسا در صورت توفیق ، به کلاس درس توحید رفته و پس از بیدار گشتن آن انوار الهی را به صورت نماز شب خواندن به طور عملی پیاده خواهد نمود.
اعمال :
- دستشویی رفتن و وضو گرفتن ( در روایت است که هر کس با وضو به خواب رود ، گویا تا صبح مشغول عبادت بوده است ؛ آری کاهلی گناه است... )
- مسواک زدن
- به پهلوی راست خوابیدن
- روبه قبله خوابیدن
- گذاشتن سر بر روی دست راست
- محاسبه نفس ؛ حضرت در روایتی فرمودند : کسی که محاسبه ی نفس خود را رها کند ، شیعه ی ما نخواهد بود .
محاسبه نفس در مرتبه اول به این معنا خواهد بود که سالک الی الله ، تمام اعمال روزانه ی خود را بررسی نماید و اگر در آنها گناهی را مشاهده نمود ، استغفار کند و نیت کند تا دیگر مرتکب آن نشود و اگر توفیقی بر ثواب پیدا کرده بود ، اظهار شکر نماید و از خداوند عالم طلب توفیق روز افزون نماید.
همچنین مطلوب است تا سالک الی الله بر اساس ذوق و شوق و علاقه ی خود ، هر شب اعمال مستحب خود را به یکی از ائمه معصومین علیهم السلام هدیه نماید.
لازم به ذکر است که در حیطه ی محاسبه نفس ، احتمال مرگ خود را در نظر داشته باشد و از برای آن خود را آماده نماید ؛ به این معنا که تمام بدهکاری های اعم از معنوی و مادی خود را در دفترچه ای ثبت نماید تا در صورت فوت ، دچار حق الناس و حق الله نگردد.
مرحوم آیت الله حق شناس در شب ، یک ساعت تمام را جهت محاسبه نفس ، قرار داده بودند. آری اگر کسی معتقد به بقای روح گشت ، یک فعل از افعال خود را بدون توجه انجام نخواهد داد.
- تسبیح حضرت صدیقه سلام الله علیها ، که طبق روایت باعث تنظیم افعال روزمره در روز بعد خواهد شد.
- خواندن سوره های ( حشر و حدید و صف و جمعه و تغابن و اعلی ) طبق روایت ، کسی که به خواندن این سور مداومت کند ، نمیرد تا جایگاه خود را در بهشت زیارت نماید. همچنین این دستور از جمله دستورات آیت الله قاضی به شاگردانشان بوده است که برکات زیادی در آن نهفته است.
- خواندن آیه ی آخر سوره ی کهف که این عمل سبب بیدار شدن قاری ، در هر وقت شب که بخواهد ، خواهد شد.
بالجمله نیت کردن جهت تهجد و نماز شب خواندن از وظایف مومنین خواهد بود ؛ آری آنکه سحر ندارد ، از خود خبر ندارد.
- خواندن سوره ی توحید و تسبیحات اربعه ( هر کدام سه مرتبه ) .
طبق روایت ، خواندن سه مرتبه ی سوره ی توحید ، معادل یک ختم کل قرآن است.
- ذکر شریف یفعل الله ما یشاء بقدرته و یحکم ما یرید بعزته ( سه مرتبه ) .
- خواندن آیت الکرسی و چهار قل .
- مداومت بر اذکار توحیدی از قبیل لا اله الا الله و یا لفظ جلاله الله تا انسان با نظر به توحید به خواب رود.
استاد فیاض بخش می فرمودند ، مرحوم استاد آیت الله پهلوانی ، در شب حدود نیم ساعت در رختخواب شان می نشستند و اعمال قبل از خواب را انجام می دادند .
